Benjamin Thompson

Benjamin Thompson’un yaşamı boyunca edindiği unvan ve yaptığı görevlerin listesi hayli uzundur.Sosyal yaşamında kont ve sir ünvanları aldığı gibi devlet adamlığı ve askerlik yapmış,bu arada bilim tarihine adını da yazdırmıştır.
1753 yılında Massachuetts’te doğdu.
1772 yılında,zengin bir dul olan Sarah Walker ile evlendi.New Hampshire’de bugün Concord olarak adlandırılan Rumford’a yerleşti.Henüz 19 yaşındaydı ve karısı kendisinden 14 yaş büyüktü.
O tarihlerde yürütülen bağımsızlık savaşında İngiltere kralına bağlı kalanlardan biri oldu ve İngiliz yönetimine sadık kaldı.Üstelik İngiltere hesabına casusluk yaptı.1776 yılında,hürriyet davasına kayıtsız durduğu gerekçesi ileri sürülerek tutuklanma tehlikesi ile karşı karşıya kalınca ailesini geride bırakarak İngiltere’ye kaçmak zorunda kaldı.
*
Benjamin Thompson,Londra’da kısa bir süre hükümet katipliği ve dışişleri bakanı yardımcılığı görevini yürüttü.Daha sonra yarbaylığa atanarak New York’taki İngiliz birliklerinin başına getirildi.İngiliz ordusu yenilip savaşı kaybedince bu görevinden ayrıldı.1784 yılında Kral III.George kendisine sir ünvanı verdi.Kraldan izin alarak Almanya’ya giderek Bavyera elektörünün savaş ve polis bakanı oldu,aynı zamanda başmabeyincilik görevini de üstlendi.
Toplumsal reformların uygulanmasında önemli çabalar gösterdi.James Watt’ın buhar makinesinin kullanımını yaygınlaştırdı.Ocak ve bacaların tasarımına yenilikler getirdi.Mutfaklarda kullanılmak üzere iç içe geçmiş iki kaptan oluşan çaydanlıklar geliştirdi.1791 yılında Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu’ndan Rumford Kontu ünvanını aldı.Barut ve silahlar üzerinde fiziksel çalışmalar yaptı.Isı ve sürtünme ile ilgili kuramlar ileri sürdü.Mekanik enerji ve ısının eşdeğerliği üzerine ilk ölçümleri gerçekleştirdi.
*
1798 yılında İngiltere’ye döndü ve ısı üzerindeki çalışmalarını sürdürdü.1799 yılında Sir Joseph Banks ile birlikte Kraliyet Enstitü’sünün kurulmasını sağladı.
Sonradan üniversite olan Harvard College’nin kurulmasına öncülük etti.Termodinamik alanında dünyanın en sözü geçer otoritesi idi.Akışkanların konveksiyonu ve okyanus akıntılarının dolaşımı ilkelerini ilk kez açıklığa kavuşturan kişi olmuştur.
1805 yılında Fransa’da iken Lavoisier’in dul eşi ile evlendi.Ancak bu evlilik yürümedi.Boşandıktan sonra Fransa’da yaşamaya devam etti.
1814 yılında öldü.
KAYNAKLAR:
A Short History of Nearly Everything
AnaBritannica
__________________